Co to jest Wewnątrzwspólnotowe Nabycie Towarów (WNT)?

fot. pixaby.com/CC creative commons

Polscy przedsiębiorcy coraz częściej dokonują zakupu towarów z krajów Unii Europejskiej. Warto wiedzieć jakie warunki należy spełnić, aby transakcje zostały uznane za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, oraz w jaki sposób ustalić podstawę opodatkowania. W dzisiejszym artykule w Bizin.pl postaramy się odpowiedzieć te wszystkie pytania.

Co to jest WNT?

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów polega na nabyciu prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium Polski przez przedsiębiorcę z innego państwa należącego do Unii Europejskiej.

Uznanie za WNT wymaga spełnienia określonych warunków, które dotyczą statusu nabywcy oraz dostawcy. Zgodnie z ustawą o VAT, przepisy o WNT mają zastosowanie, gdy nabywcą jest polski podatnik VAT prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą lub podatnik od wartości dodanej, a nabyte towary mają służyć prowadzonej przez niego działalności. Nabywcą może być także osoba prawna niebędąca podatnikiem. Natomiast podmiot dokonujący dostawy towarów powinien być podatnikiem VAT lub podatnikiem od wartości dodanej. 

Z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów mamy również do czynienia w przypadku, gdy towar został nabyty od kontrahenta nieposiadającego numeru VAT UE, gdyż nie jest wymagana rejestracja dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych. W przypadku nabycia nowych środków transportu, podmioty mogą mieć inny status, niż wskazują powyższe przepisy. Zatem przykładowo nabywca może być osobą fizyczną.

Obowiązek opodatkowania 

Opodatkowanie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów następuje w kraju nabywcy. Podatnik jest zatem zobowiązany do ustalenia i naliczenia podatku zgodnie z polskim prawem. Co do zasady, obowiązek podatkowy powstaje do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy. 

Jeśli kontrahent wystawi wcześniej fakturę, obowiązek powstaje w miesiącu wystawienia faktury. Brak faktury zobowiązuje do zastosowania się do zasad ogólnych. Natomiast posiadanie innego dokumentu niż faktura, np. potwierdzenia realizacji dostawy, nie ma znaczenia dla ustalenia terminu powstania obowiązku podatkowego.

Podstawa opodatkowania 

Podstawę opodatkowania stanowi kwota, którą zobowiązał się zapłacić nabywca. Może być ona powiększona o podatki, cła, opłaty oraz inne należności związane z nabyciem towarów z wyłączeniem kwoty podatku VAT, a także wydatki dodatkowe (np. prowizje, koszty transportu). 

Przewidziana jest także możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania o udzielone rabaty, udokumentowaną wartość zwróconej akcyzy, dotacje, subwencje, zwrot towarów. Co do zasady WNT może zostać rozliczone w jednej deklaracji VAT po stronie podatku należnego oraz naliczonego. Ponieważ dane podatki są sobie równe, nie występuje obciążenie VAT z tytułu transakcji wewnątrzwspólnotowej.

Wyłączenia z WNT

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie dotyczy wszystkich towarów. Wyłączeniem z WNT objęte są:

• monety, waluty i banknoty używane jako prawny środek płatniczy 
• towary przeznaczone do użytku m.in. przez obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, misje dyplomatyczne, urzędy konsularne państw obcych 
• dostawy armatorom morskim, dostawy części transportu morskiego, lotniczego czy też służących bezpośrednio zaopatrzeniu statków 

Za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie uważa się towarów nabywanych przez:

• podatników, którym nie przysługuje prawo obniżenia podatku należnego o naliczony
• rolników ryczałtowych, nabywanych w celu prowadzonej działalności rolniczej
• osoby prawne, które nie są podatnikami
• podatników zwolnionych od podatku, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł oraz podatników rozpoczynających wykonywanie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, których prognozowana sprzedaż nie przekracza proporcjonalnie do czasu prowadzenia działalności kwoty 200 000 zł
• pod warunkiem, że całkowita wartość WNT na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50 000 zł

WNT nie stosuje się także, gdy dostawa towarów nie będzie stanowić u podatnika podstawy podatku od wartości dodanej (np. nabycie nieodpłatne). Warto jednak zwrócić uwagę, iż niektóre nieodpłatne przemieszczenia są uznane za WNT, dotyczą one przemieszczenia własnych towarów. 

Ponadto za WNT nie uważa się transakcji dokonanej przez podmiot zwolniony z VAT  lub podatnika podatku od wartości dodanej, dla którego stosowane są podobne zwolnienia z wyłączeniem dostawy nowych środków transportu – polega na instalowaniu lub montowaniu danych towarów, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz.