Propozycja

Czym jest rachunek zysków i strat?

25 kwiecień 2025, 12:29 Piątek
Czym jest rachunek zysków i strat? limit_size
fot. fot. pixaby.com/CC creative commons

Jednym z najpopularniejszych sposobów na dokonanie oceny aktualnej sytuacji materialnej firmy jest sporządzanie rachunku zysków i strat. Czym dokładnie jest rachunek zysków i strat? Postaramy się odpowiedź na to pytanie w dzisiejszym artykule Bizin.pl.

Czym jest rachunek zysków i strat?

Rachunek zysków i strat to jedna z najważniejszych części każdego sprawozdania finansowego, które musi przygotować każda jednostka gospodarcza. Bilans zysków i strat to zestawienie operacji finansowych realizowanych w danym okresie - najczęściej 12 miesięcy. 

W rachunku zysków i strat zestawiane są przychody z różnych rodzajów prowadzonej działalności oraz kosztów. Podczas sporządzania rachunku zysków i strat należy kierować się zasadą współmierności.

W momencie obliczenia różnicy między przychodami i kosztami, otrzymuje się dokładny obraz aktualnego wyniku finansowego danego podmiotu gospodarczego. Może to być zysk lub strata brutto. Uzyskany wynik brutto trzeba jeszcze zmodyfikować o obciążenia obowiązkowe, takie jak podatek dochodowy. Wówczas uzyskujemy pełny wynik finansowy netto danej firmy w określonym czasie. 

Wszystkie regulacje prawne dotyczące rachunku zysków i strat są zawarte w ustawie o rachunkowości. 

Dla kogo rachunek zysków i strat jest obowiązkowy

Obowiązkowo sporządzić rachunek zysków i strat muszą sporządzać:

  • spółki handlowe osobowe i kapitałowe 
  • inne osoby prawne za wyjątkiem Skarbu Państwa,
  • osoby fizyczne, spółki jawne należące do osób fizycznych i spółki partnerskie w przypadku, gdy ich przychody netto z tytułu sprzedaży w ostatnim roku obrotowym wynosiły minimum 2 500 000 euro, 
  • jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej (nie dotyczy handlowych spółek osobowych oraz spółek cywilnych),
  • przedstawicielstwa i oddziały firm zagranicznych działających na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. 

POLECAMY

Najlepszy program do fakturowania!

  • Wszystkie rodzaje faktur dla każdej firmy
  • Precyzyjny i niezawodny magazyn z numerami EAN, SN itp.
  • Rejestry kontrahentów, usług, środków trwałych, wyposażenia.
  • Analizy, drukarki fiskalne, JPK, BDO ...
Działaj online w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca Przetestuj darmowy program do fakturowania!

Sporządzanie rachunku zysków i strat 

Polskie przepisy prawa dopuszczają przygotowywanie rachunku zysków i strat w dwóch formach - kalkulacyjnym lub porównawczym. Każdy z wariantów zakłada sporządzanie rachunku za pomocą metody drabinkowej. Polega ona na tym, że przy każdym analizowanym rodzaju przychodu odejmuje się koszt tego samego rodzaju. 

Zgodnie z ustawą o rachunkowości, każdy podmiot gospodarczy może samodzielnie zdecydować, czy sporządza rachunek zysków i strat w formie porównawczej czy kalkulacyjnej. 

Zasady przygotowywania rachunku zysków i strat 

Przepisy nakładają na podmioty gospodarcze szereg obowiązków w zakresie sporządzania rachunku zysków i strat. Podstawową zasadą jest współmierność kosztów i przychodów. Mówi ona, że na wynik finansowy w konkretnym okresie wpływają osiągane przychody oraz koszty, które poniesiono w celu ich uzyskania. 

Druga zasada sporządzania rachunku zysków i strat to zasada memoriału. Mówi ona, że w sprawozdaniach finansowych muszą być uwzględniane wszystkie operacje gospodarcze realizowane w analizowanym okresie. To, czy zostały one już opłacone, czy nie, nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia. 

Wariant kalkulacyjny 

Zgodnie z ustawą o rachunkowości, wszystkie koszty poczynione przez dany podmiot gospodarczy muszą być pogrupowane pod względem miejsc ich powstania. Podstawą jest kalkulacyjny układ kosztów. Wyróżnia się tutaj elementy takie jak przychody netto ze sprzedaży produktów, koszty sprzedanych produktów, koszt wytworzenia sprzedanych produktów, koszty ogólnego zarządu i inne. 

Produkcja podstawowa oznacza wszystkie koszty, które bezpośrednio wynikają z realizacji procesu produkcyjnego. Koszty wydziałowe to określenie dla pośrednich kosztów produkcji. Koszty ogólnego zarządu to wszystkie koszty opłacenia zarządu i administracji danego podmiotu gospodarczego. Koszty sprzedaży wynikają z kosztów transportu, dystrybucji itp. 

Wariant kalkulacyjny zakłada, że koszty wytworzenia są ustalane w oparciu o koszt wynikający ze sprzedaży produktów. Do tego dolicza się koszty sprzedaży i ogólnego zarządu. 

Rachunek zysków i strat - wariant porównawczy 

W wariancie porównawczym dzieli się koszty pod względem miejsc ich rodzajów uwzględniając rodzajowy układ kosztów. Wyróżnia się tutaj elementy takie jak wynagrodzenia, usługi obce, podatki i opłaty, ubezpieczenia społeczne, zużycie materiałów i energii, przychody netto, amortyzacja i inne.

Właściwa analiza sytuacji materialnej przedsiębiorstwa może przynieść wiele korzyści. Przede wszystkim, właściciel uzyskuje pełen obraz na temat przychodów i kosztów firmy, dlatego łatwiej jest mu podejmować decyzje dotyczące ewentualnych inwestycji, wzrostu wynagrodzeń oraz prowadzić politykę cenową. 

Opinie naszych klientów

49 098
zadowolonych
klientów

BizIn.pl