Jakie są aktualnie obowiązujące stawki VAT?

fot. pixaby.com/CC creative commons

Jednym z obowiązkowych elementów każdej faktury są stawki podatkowe VAT jakie dotyczą przedmiotu sprzedaży. Od ich wysokości uzależniona jest wysokość podatku VAT jaki podlega wpłacie do urzędu skarbowego. 

Stawki podatkowe VAT

Zasady opodatkowania i wielkość stawek określa ustawa o VAT, w szczególności dział VIII oraz załączniki tej ustawy. Warto wiedzieć, że podstawową stawka podatku VAT w Polsce jest 23% jednak przepisy dopuszczają również obniżone stawki podatkowe VAT. W związku z tym sprzedawca ma prawo do stosowania stawek VAT:

• 23% podstawowa stawka podatku
• 8% stawka stosowana do wybranych towarów i usług jakie zostały wymienione w załączniku nr 3 np. ziemia ogrodnicza, książki, gazety, obrazki i pozostałe wyroby przemysłu poligraficznego, drukowane, oraz do budowy, dostawy, remontu, modernizacji oraz termomodernizacji, a także przebudowy obiektów budowlanych lub ich części, jeśli są one zaliczone do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym
• 5% stawka dla towarów jakie zostały wymienione w załączniku nr 10 czyli większość produktów spożywczych oraz smoczki dla niemowląt i dzieci jak również dyski, taśmy, półprzewodnikowe urządzenia pamięci trwałej
• 0% stosowana dla WDT oraz eksportu towarów, a także dla towarów wymienionych w załączniku nr 8 oraz w przypadkach szczególnych (art. 83 ust. 1)
• zw nie jest wymieniona bezpośrednio w ustawie ale używa się jej w przypadku sprzedaży towarów lub usług jaka korzysta ze zwolnienia przedmiotowego VAT

Wybór stawki VAT zależy od charakteru i rodzaju sprzedaży. Przedsiębiorca nie może sam decydować o tym jaką stawkę stosuje. Musi się on kierować w tym przypadku przepisami. Aby ułatwić podatnikom przyporządkowanie stawki ustawodawca przypisał stawki 8%, 5% i 0% konkretnym towarom i usługom przy jakich możliwe jest ich stosowanie. Tu bardzo ważną rolę odgrywa klasyfikacja statystyczna.

Stawki podatkowe VAT 0% - tarcza antyinflacyjna

Z dniem 1 lutego 2022 do 31 lipca 2022 roku ustawodawca obniżył stawkę VAT na towary spożywcze wymienione w poz. 1-18 załącznika 10 ustawy o VAT z 5% na 0%.

Obniżenie stawki VAT do 0% w tym okresie dotyczy również:

• środków poprawiających właściwości gleby, stymulatorów wzrostu oraz podłoży do upraw, o których mowa w ustawie z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2021 r. poz. 76), z wyłączeniem podłoży mineralnych
• nawozów i środków ochrony roślin, zwykle przeznaczonych do wykorzystania w produkcji rolnej, wymienionych w poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy
• ziemi ogrodniczej wymienionej w poz. 12 załącznika nr 3 do ustawy
• gazu ziemnego (CN 2711 11 00 albo 2711 21 00)

Szczególne przypadki ustalania stawki VAT 

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług poza ogólnie stosowanymi stawkami VAT określają również procedury szczególne stawki podatkowe VAT. Wybrane przykłady dla których stosuje się szczególny sposób ustalenia podatku od towarów i usług:

Drobni przedsiębiorcy

Przedsiębiorcy świadczący usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0), mają możliwość opodatkowania usług w tzw. formie ryczałtu według stawki 4%. Stawka ta również jest stawką podwyższoną przez ustawodawcę na czas określony ponieważ podstawową stawką ryczałtu jest 3% VAT.

Rolnicy ryczałtowi

Procedury szczególne określone w art. 115 ustawy o VAT nadają im prawo do otrzymania od nabywcy zwrotu zryczałtowanego podatku w wysokości 7%. W tym przypadku również warto mieć na uwadze, że jest to stawka podatkowa podwyższona czasowo przez ustawodawcę z podstawowej wysokości 6,5%.

Zwolnienia przedmiotowe

Sprzedaż poszczególnych towarów czy wybranych usług może być zwolniona z VAT. Zakres czynności podlegających zwolnieniu określa art. 43 ustawy. Wśród towarów/usług zwolnionych z podatku VAT można znaleźć m.in.:

dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;

• dostawę budynków (tu również ustawa wyróżnia szczególne warunki jakie pozwalają na zastosowanie zwolnienia)
• powszechne usługi pocztowe
• usługi w zakresie opieki medycznej
• usługi edukacyjne ( w tym prywatne nauczanie czy nauczanie języków)
• usługi finansowe i ubezpieczeniowe

W przypadku sprzedaży towarów czy wykonania usług, które są zwolnione z VAT przedsiębiorca na fakturze stosuje stawkę zw. Dla nabywcy oznacza to, że nie będzie on miał możliwości odliczenia VAT z takiej faktury.