Zmiana formy opodatkowania - jak tego dokonać?

fot. fot. pixaby.com/CC creative commons

Wraz z końcem roku podatkowego podatnicy mogą zastanowić się nad zmianą formy opodatkowania działalności gospodarczej. W niektórych przypadkach zmiana formy opodatkowania może przynieść realne zyski w postaci niższego podatku do zapłaty. W dzisiejszym artykule Bizin.pl wyjaśnimy wszystkie zagadnienia związane ze zmianą formy opodatkowania. 

Formy opodatkowania 

Przedsiębiorcy mogą opodatkować swoją działalność gospodarczą na cztery sposoby: 

• według zasad ogólnych (skala podatkowa), 
• podatkiem liniowym, 
• zryczałtowanym podatkiem dochodowym 
• kartą podatkową

Każda ze wskazanych form opodatkowania charakteryzuje się inną stawką podatku dochodowego oraz sposobem jego wyliczenia.

Zasady ogólne 

Jest to jedna z najczęściej wybieranych form opodatkowania dochodów z działalności. Charakteryzuje się dwustopniową skalą, w której dochód do 120 000 zł podlega opodatkowaniu stawką 12% podatku dochodowego, natomiast nadwyżka stawką 32%. W przypadku tej formy opodatkowania możliwe jest uwzględnienie podczas wyliczenia zobowiązania podatkowego kwoty zmniejszającej podatek (w 2025 wynosi 3 600 zł), ulg podatkowych, jak również istnieje możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem w zeznaniu rocznym oraz odliczenia darowizny. 

Podatek liniowy

Kolejna forma opodatkowania charakteryzuje się stałą stawką podatku dochodowego w wysokości 19%, która jest niezależna od wielkości uzyskiwanych dochodów. W przypadku tej formy opodatkowania nie ma możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem, zastosowania większości ulg podatkowych, kwoty zmniejszającej podatek oraz odliczenia większości darowizny. Możliwa do odliczenia w zeznaniu jest m.in. darowizna przekazana na cele kształcenia zawodowego publicznym placówkom. 

Ryczałt ewidencjonowany

Zryczałtowane formy opodatkowania różnią się od innych tym, że podatek jest wyliczany od wartości przychodu. Podatnik może pomniejszyć zobowiązanie podatkowe o wartość opłaconych składek ZUS. Rekompensatą braku możliwości ujmowania kosztów są stosunkowo niskie stawki podatku wynoszące: 17%, 15%, 14%, 12%, 10%, 8,5%, 5%, 3% oraz 2%. Z opodatkowania w formie ryczałtu mogą skorzystać podatnicy, którzy w roku poprzedzającym rok podatkowy m.in:

• uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro 
• uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro;
• rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej – bez względu na wysokość przychodów;
• prowadzili działalność samodzielnie lub w formie spółki, z której przychody były opodatkowane wyłącznie w formie karty podatkowej, lub za część roku były opodatkowane w formie karty podatkowej i za część roku na ogólnych zasadach, a łączne przychody w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 2 000 000 euro.

Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym wskazuje dodatkowo grupy podatników, które – głównie ze względu na rodzaj wykonywanej działalności – nie mogą skorzystać z tej formy opodatkowania; są to m.in. podatnicy osiągający przychody z prowadzenia aptek, działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych czy działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.

Karta podatkowa

W przypadku karty podatkowej wysokość podatku nie jest zależna od wysokości przychodów, lecz ustala się ją odgórnie, biorąc pod uwagę: rozmiar prowadzonej działalności i jej specyfikę, wielkość zatrudnienia i liczbę ludności miejscowości, w której działalność jest prowadzona. Zgodnie z ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym wysokość podatku do zapłaty finalnie ustala urząd skarbowy na podstawie wydanej decyzji odrębnie na każdy rok podatkowy. Podatek może zostać pomniejszony o wartość zapłaconej składki zdrowotnej. Zaletą tej formy opodatkowania jest brak obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Ta forma opodatkowania jest dostępna tylko dla przedsiębiorców, którzy wybrali ją przed rokiem 2022 i obecnie kontynuują rozliczenia w tej formie.

Terminy zmiany formy opodatkowania 

Koniec roku i początek kolejnego są najlepszym momentem na dokonanie zmiany formy opodatkowania, głównie z uwagi na obowiązujące terminy. Zgodnie z ustawą o PIT zmiany formy opodatkowania dokonać należy do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód w danym roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu.

W przypadku karty podatkowej zmiany formy opodatkowania należy dokonać do 20 stycznia danego roku podatkowego. Jeśli podatnik nie dokona zmiany we wskazanym terminie, będzie to tożsame z dalszym stosowaniem przez niego karty podatkowej.

Jak dokonać zmiany formy opodatkowania 

W celu zmiany formy opodatkowania należy złożyć aktualizację druku CEIDG-1, w którym deklarowaną formę należy zaznaczyć w polu 15.

Wniosek można złożyć osobiście, za pośrednictwem poczty, za pomocą profilu zaufanego w formie online lub sygnując go podpisem kwalifikowanym.

Brak zmiany formy opodatkowania lub złożenie wniosku po terminie skutkuje kontynuowaniem wcześniej zadeklarowanej formy opodatkowania działalności.